Verlatingsangst bij kinderen is iets wat een heel gewoon verschijnsel is op bepaalde leeftijden. Wat is verlatingsangst nu precies, wanneer doet het zich voor en wat kun je eraan doen? Hoe herken je deze angst bij je kind? En wat als je kind al ouder is en toch nog last heeft van verlatingsangst?
Wat is verlatingsangst?
Wat deze term inhoudt is natuurlijk niet heel moeilijk te begrijpen: bang zijn om alleen gelaten te worden. Je zoontje of dochtertje is bang dat jij hem verlaat. Ze moeten nog leren dat je ook weer terugkomt en zijn sowieso nog niet in staat om de situatie in te kunnen schatten voor wat het is. Gaat een ouder of een ander heel vertrouwd persoon weg, dan kan de kleine in paniek raken.
Is verlatingsangst normaal?
Het verklaart ook waarom bijna ieder kind wel last heeft van deze verlatingsangst, al zal de intensiteit ervan per kind verschillen. Ze moeten immers allemaal door deze ontwikkeling heen. Verlatingsangst is dan ook heel normaal en zegt helemaal niets over jou als opvoeder of iets dramatisch over je baby of peuter.
Wanneer komt verlatingsangst bij kinderen voor?
In de leeftijd tussen 6 en 18 maanden komt verlatingsangst bij veel kinderen voor. Vaak gaat dit ook in vlagen en heb je af en toe pieken. Vaak heeft dit te maken met andere ontwikkelingen die ook gaande zijn. Het kan ook zo zijn dat je kind zomaar opeens er overheen is, terwijl een ander kind er langer over doet en waarbij het geleidelijk minder wordt.
Wat zijn de symptomen van verlatingsangst?
Verlatingsangst is niet heel ingewikkeld om te herkennen. Als je baby gaat huilen zodra jij weggaat of zelfs enkel even uit het zicht verdwijnt, zegt natuurlijk al genoeg. Is je baby direct weer rustig als je terug bent? Dan heb je al helemaal bewijs dat het om jou te doen is. Een ander symptoom kan zijn dat je kind aanhankelijker wordt als er andere mensen bij zijn.
Is verlatingsangst erg?
Het hangt er even vanaf vanuit welk perspectief je de vraag of verlantingsangsst erg is wilt beantwoorden. Gezien vanuit je baby is het uiteraard niet fijn. Hij of zij is immers in paniek of misschien wel boos omdat jij er niet bent. Voor jou kan het eveneens heel vervelend zijn en kun je je zelfs schuldig voelen om weg te gaan.
Maar houd ook in je achterhoofd dat het eigenlijk een gezonde ontwikkeling is, die gaande is. Je kind wil graag bij jou zijn, wat duidt op een goede relatie tussen jullie. En dat is heel fijn én goed voor je kind. Hij moet alleen nog leren dat je niet wegblijft…
Wat kun je doen tegen verlatingsangst?
Maar hoe kan jij je kind nu helpen om vertrouwen te krijgen en minder last van deze angst te hebben? Zoals bij alles is dat vooral een kwestie van uitproberen, want ieder kind is uniek. Maar misschien kan één (of meerdere) van onderstaande methodes jouw kindje wel helpen.
- Zorg voor routine, zodat je kind leert dat je weggaat en je weer terugkomt. En het voor het kind ook overzichtelijk wordt hoe de dag verloopt.
- Leer je kind dat je niet weg bent, ook al ziet hij je niet. Dit kun je doen door regelmatig kiekeboespelletjes te doen. Of ‘grootser’ door uit zijn zicht te lopen als hij in de box ligt, bijvoorbeeld, en dan weer terug te komen.
- Is je baby een peutertje geworden en kun je verstoppertje spelen met hem? Ook dat kan hem helpen om te snappen dat je niet helemaal weg bent, ook al ben je dan even niet in zicht.
- Heeft je baby of peuter last van verlatingsangst als hij moet gaan slapen? Een slaapritueel kan hier heel goed bij helpen. Zorg voor een bepaalde volgorde van dingen doen, die je altijd voor het naar bed gaan doet. Zo wordt het voorspelbaar voor je kind!
- Moet je kind het doen met een nieuwe oppas? Ga dan niet meteen weg, maar laat hem of haar eerst wennen aan de nieuwe oppas.
- Voorkom dat afscheid nemen lang duurt. Daar maak je het alleen maar erger mee.
- Zorg dat het leuk is als je thuiskomt.
Verlatingsangst bij oudere kinderen
Is je kleintje ondertussen groter geworden, dan kan er wel degelijk meer aan de hand zijn. Waardoor dit komt kan divers zijn en is ook niet altijd duidelijk aan te wijzen. Het kan zijn dat je kind niet veilig gehecht is, maar dit hoeft niet.
Maken de kinderen iets ergs mee, dan kan dit het kind ook bang maken, waardoor het verlatingsangst krijgt. Stel dat een oma overlijdt of misschien wel een gezinslid, dan kan het kind bang zijn dat hij/zij jou ook kwijt raakt.
Symptomen bij verlatingsangst bij oudere kinderen
Je kunt deze angst herkennen aan onder andere de volgende situaties:
- Je zoon of dochter wil continu bij jou in de buurt zijn.
- Je kind wil niet dat je weggaat en accepteert geen oppas.
- Hij of zij is bezorgd over jou.
- Je kind kan lichamelijke klachten krijgen als hij weet dat je weggaat, zoals buikpijn.
- Het kind kan er eng over dromen.
- De prestaties op school kunnen eronder leiden.
- Hij of zij kan echt in paniek raken als hij weet dat je weg zult gaan.
Wat kun je doen tegen verlatingsangst bij oudere kinderen?
Zorg dat je je kind niet uitlacht of er zelfs boos om wordt. Voor je zoon of dochter is het écht beangstigend en jouw reactie zal het allemaal alleen maar nog ellendiger maken. Hij heeft juist behoefte aan een veilig nest. Geef hem dat door zijn angst serieus te nemen.
Wat niet wil zeggen dat je er dus helemaal in mee gaat. Zoek naar de juiste middenweg hierin. Moet je weg? Dan ben je hier duidelijk in naar je kind en je legt hem uit wanneer je terug zult zijn. Bij oudere kinderen kun je hierbij gebruik maken van de klok.
Wanneer moet je hulp zoeken?
Tot welke leeftijd een verlatingsangst normaal is, daar verschillen de meningen nogal over. Hoewel veel opvoedkundige sites het houden bij heel kleine kinderen die deze angst meemaken, stelt een site als de Thuisarts dat het tot 4 jaar heel normaal is. Raak dus niet te snel in paniek.
Gaat de angst echter niet over en duurt het langer dan 4 weken, dan wordt er gesproken over een scheidingsangststoornis. Naast bovenstaande tips is het raadzaam om je kind in kleine stapjes te leren om alleen te blijven. De tijd dat jij wegblijft breid je dan steeds verder uit.
Praat erover met je kind en doe ook lekker leuke dingen met elkaar. Zorg voor een gezonde manier van leven, want dan zit je sowieso al beter in je vel. Dus goed slapen en eten. En plezier maken. Zoek hulp als het niet lukt om je kind van zijn angst af te helpen!
