Steeds meer jongeren verplaatsen zich met elektrische fietsen, en dan vooral met de opvallende, stoere fatbikes. Wat veel ouders echter niet weten, is dat een groeiend aantal van deze fietsen wordt opgevoerd om hogere snelheden te halen – met soms ernstige gevolgen. Niet alleen qua veiligheid, maar ook financieel en juridisch. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat luidt daarom de noodklok met de campagne ‘’t Kan hard gaan’, ondersteund door een E-bike Reality Checklist. Lees verder waarom dit onderwerp belangrijk is, wat de risico’s zijn en hoe ouders kunnen bijdragen aan veilig gebruik van e-bikes.
Wat is een opgevoerde e-bike?
Een elektrische fiets mag wettelijk niet harder dan 25 kilometer per uur gaan. Wordt de motor aangepast of omzeild om sneller te kunnen rijden – bijvoorbeeld 35 of zelfs 45 km/u – dan spreken we van een opgevoerde e-bike. Die valt dan niet meer onder de regels voor gewone fietsen, maar onder de regelgeving voor gemotoriseerde voertuigen. Dat betekent: helmplicht, minimumleeftijd, rijbewijs, en – heel belangrijk – een andere verzekering.
Veel jongeren én ouders realiseren zich dit niet. Uit recent onderzoek van Ipsos I&O blijkt dat 1 op de 10 jongeren op een opgevoerde e-bike rijdt. En vaak weten ouders niet eens dat dit het geval is.
Verkeerde veronderstellingen over aansprakelijkheid
Eén van de grootste misverstanden: “Als mijn kind niet schuldig is aan het ongeluk, zijn wij niet aansprakelijk.” Helaas is dat onjuist. Als jouw kind op een illegaal opgevoerde e-bike rijdt en betrokken raakt bij een ongeluk, kun je als ouder aansprakelijk worden gesteld – zelfs als de ander fout zat. De schadeclaims kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s. Zeker bij letselschade of wanneer meerdere voertuigen zijn betrokken.
Ouders van kinderen jonger dan 14 jaar kunnen zelfs volledig aansprakelijk worden gesteld, omdat zij wettelijk verantwoordelijk zijn voor het gedrag van hun kind in het verkeer.
Geen verzekering, wel kosten
Een ander pijnlijk punt: de verzekering. Veel jongeren denken dat hun WA-verzekering gewoon de schade dekt. Maar zodra een e-bike opgevoerd is, vervalt vaak de dekking. Verzekeraars zien een opgevoerde e-bike namelijk als een niet-goedgekeurd voertuig. Jongeren (en hun ouders) komen er dan achteraf achter dat ziekenhuisopnames, schade aan spullen of inkomensverlies niet worden vergoed.
Zoals bij Eva, een jonge zzp’er die na een ongeval met haar opgevoerde fatbike zelf opdraaide voor de verloren inkomsten. Of Mirjam, die na een botsing al haar kosten zelf moest betalen omdat haar fatbike 38 km/u kon rijden.
Waarom jongeren het risico onderschatten
De meeste jongeren zijn zich niet of nauwelijks bewust van de risico’s. Uit het onderzoek blijkt dat ruim de helft van de jongeren denkt dat ze geen boete, strafblad of inbeslagname van de fiets riskeren. Die inschatting is gevaarlijk. In werkelijkheid riskeren ze:
- Een boete van €320 voor rijden op een illegaal voertuig
- Een strafblad vanaf 12 jaar bij herhaald overtreden
- Inbeslagname van de fiets bij herhaling
- Volledige aansprakelijkheid voor schade
En toch blijkt uit het onderzoek dat juist deze informatie jongeren aan het denken zet. Driekwart van de jongeren zegt dat ze door kennis over de risico’s hun fiets niet willen opvoeren. Ook jongeren die al een opgevoerde fiets hebben, overwegen die weer terug te brengen naar de oorspronkelijke staat.
Wat ouders kunnen doen
Het goede nieuws: ouders spelen een cruciale rol in het bewust maken van hun kinderen. De campagne ‘’t Kan hard gaan’ biedt concrete hulpmiddelen om met jongeren in gesprek te gaan over e-bikegebruik. De E-bike Reality Checklist is een praktisch middel waarmee ouders en jongeren samen kunnen controleren of hun fiets legaal is en welke risico’s er zijn.
Tips voor ouders:
- Check samen de e-bike: Is de motor aangepast? Gaat de fiets harder dan 25 km/u?
- Praat over de risico’s: Niet belerend, maar informatief. Leg uit wat de gevolgen zijn.
- Controleer de verzekering: Is jouw kind echt verzekerd? Bel desnoods de verzekeraar.
- Stel grenzen: Maak afspraken over het gebruik van fatbikes en opgevoerde fietsen.
- Geef het goede voorbeeld: Laat zien dat verkeersveiligheid belangrijk is.
Opvoeren: stoer of stom?
Voor jongeren lijkt het vaak stoer of cool om met een opgevoerde fatbike te rijden. Ze voelen zich snel, onafhankelijk en ervaren vrijheid. Maar deze vrijheid kan snel omslaan in verantwoordelijkheid waar ze nog niet klaar voor zijn. Een ongeluk is zó gebeurd, en de financiële gevolgen kunnen nog jaren doorwerken.
De discussie over fatbikes en opgevoerde e-bikes is actueel en leeft ook in de politiek. Toch zijn er (nog) geen duidelijke regels voor bijvoorbeeld minimumleeftijd of een verbod. Tot die tijd ligt de verantwoordelijkheid vooral bij ouders en jongeren zelf.
Preventie loont
De boodschap van deze campagne is duidelijk: voorkom ongelukken en juridische problemen door je goed te informeren. Door op tijd te praten met je kind en samen kritisch te kijken naar hun fiets, voorkom je veel ellende.
Laat je niet verrassen. Weet wat voor fiets er in de schuur staat. Weet wat de verzekering dekt. En wees niet bang om vragen te stellen aan je kind of aan de fietsenwinkel. Het opvoeren van een e-bike lijkt onschuldig, maar de gevolgen zijn dat allerminst.
Veiligheid begint thuis
Een opgevoerde e-bike is geen speelgoed, maar een serieus voertuig. De snelheid waarmee deze fietsen zich verplaatsen vraagt om volwassen keuzes – van jongeren én hun ouders. Door betrokken te zijn, signalen op te pikken en het gesprek aan te gaan, dragen ouders bij aan veiligere wegen voor iedereen.
Wil je zeker weten dat je op de hoogte bent? Download de E-bike Reality Checklist via de website van Veilig Verkeer Nederland of TeamAlert en voorkom onaangename verrassingen.
Want: ’t kan hard gaan – letterlijk én figuurlijk.
