Eén van de ontwikkelingen die een kleuter doormaakt is die van het verstand. De verstandelijke of cognitieve ontwikkeling staat niet stil. Hoe ver is die ontwikkeling bij een kleuter?
Wat is cognitieve ontwikkeling?
De cognitieve ontwikkeling kun je ook de verstandelijke ontwikkeling noemen. Het gaat hierbij dus om het leren van verbanden leggen, om te gaan beredeneren hoe iets in elkaar steekt en dingen te gaan begrijpen. Het denken zal zich dus verder ontwikkelen. Dat je dit nodig hebt om op school mee te komen én dat je op die school ook juist daar gestimuleerd wordt, mag duidelijk zijn.
Wat kan een kleuter van vier jaar?
Natuurlijk zal ook bij deze ontwikkeling niet ieder kind gelijk oplopen. Maar gemiddeld genomen zal een kind van vier jaar
- Kunnen tellen tot 10.
- Vormen als cirkel, vierkant, driehoek en rechthoek kunnen herkennen en benoemen.
- Geel, rood, blauw en groen kunnen benoemen
- Meer taalvaardigheid hebben en aanduidingen als meer en minder, groter en kleiner, dikker en dunner en dergelijke snappen.
- De cijfers 1 t/m 5 herkennen.
- Zien dat een groepje uit twee of drie personen bestaat zonder dit eerst te moeten tellen.
Een kleuter van vijf jaar
Natuurlijk zal een kind van vijf jaar nog verder zijn op dit gebied.
- Hij kan tellen tot 20 en hij kan ook terugtellen.
- Qua cijfers kan hij nu 1 t/m 10 herkennen.
- Naast de bekende, eerdergenoemde begrippen kan hij nu ook t/m 12 de hoeveelheden vergelijken en ordenen.
- Zonder tellen zien dat een groep uit 6 bestaat.
- Beginnen met rekenen (optellen en aftrekken tot 12)
- Lengte, inhoud, omtrek en gewicht wordt duidelijk voor hem wat het inhoudt.
- Meer met de tijd kunnen doen. Eerder of later zal nu begrepen worden. Maar ook de seizoenen, dagen en dagdelen weet hij te benoemen.
- Van de vormen kan hij er nu meer onderscheiden. Ovaal en ruit zijn hem nu namelijk ook bekend.
- Bij het herkennen/benoemen van kleuren zijn er eveneens meer bijgekomen. Oranje, paars, zwart, wit, grijs en bruin zijn nu ook bekend.
Ontwikkeling in het algemeen bij kleuters
Naast bovenstaande ‘aanwijsbare’ vaardigheden zal een kleuter ook in zijn denken anders worden. Het magisch denken zal afnemen en het kind zal steeds meer weet hebben van oorzaak en gevolg. Uiteraard moet zich dit ontwikkelen en zal het niet direct helemaal omslaan. Een kleuter vindt het nog wel moeilijk om meerdere oorzaken te herkennen in één situatie.
Hoe stimuleer je de cognitieve ontwikkeling
Meer vaardigheden opdoen en je zo kunnen ontwikkelen is een bekend gegeven. Als ouder kun je daar vanzelfsprekend bij helpen. Stimuleer je zoon of dochter om bepaalde dingen te doen en geef hem of haar ook de juiste materialen of omstandigheden waardoor dit ook mogelijk is!
Daarbij is ook jouw directe inbreng van belang. Jouw betrokkenheid (bijvoorbeeld het stellen van vragen of puur belangstelling tonen) zal een kind stimuleren. Zorg eveneens voor een liefdevolle, veilige omgeving voor je kind. Voelt een kind zich veilig, dan zal hij sneller durven om nieuwe dingen te leren.
Daag uit met spel
Er is van alles op de markt om je kind aan te moedigen met een bepaald onderwerp aan de slag te gaan. Spellen die de cognitieve ontwikkeling aanmoedigen zijn een leuke manier om je kind nieuwe dingen te leren. Zo wordt spel en leren immers met elkaar verweven. Hierbij kun je denken aan geheugenspelletjes, zoals Memory.
Puzzels maken kan een leuk idee zijn. En uiteraard is Loco ook een heel bekend voorbeeld. Daar zijn ze immers heel gericht met leren bezig. Denkspelletjes zijn eveneens leuk. Maar dit is maar een kleine greep uit het aanbod, want je kunt uiteraard nog veel meer spellen vinden die je kind een bepaalde vaardigheid op cognitief gebeid meegeven. Digitaal kun je misschien nog wel meer vinden, want leerspelletjes op de computer heeft een grote aantrekkingskracht op de kinderen.
In het gewone dagelijkse leven
Maar vergeet ook niet je kind te stimuleren tijdens de gewone dingen van de dag. Kleuren benoemen kun je immers veel vaker doen. Of speel af en toe tussendoor eens ‘ik zie, ik zie, wat jij niet ziet’. Tellen kun je eveneens tijdens de gewone bezigheden oefenen. Of wat dacht je van vormen benoemen en de begrippen als voor en achter en dergelijke!
Aanmoedigen
Vergeet je kind niet aan te moedigen als het zich met iets nieuw bezighoudt. Dat maakt het extra leuk voor je kleuter om het uit te proberen!
Zelf leren
Een kind zal van nature de wereld om zich heen al ontdekken en daarmee dus ook steeds meer gaan snappen. Je kind lekker laten spelen en ontdekken is dan ook een groot goed. Geef hem dan ook de kans en de ruimte om op ontdekking te gaan. Neem hem eens mee naar andere omgevingen, bijvoorbeeld, en laat hem dan ook mogen ontdekken. Uiteraard op een veilige manier, maar er is een groot verschil tussen veiligheid en niks mogen.
Verbanden leren leggen
Door te doen en daarvan te ontdekken wat de gevolgen zijn zal je kind op cognitief gebied van alles leren. Hierdoor zal het immers verbanden kunnen gaan leggen. En zal hij steeds meer gaan begrijpen.
Taalvaardigheid
Uiteraard zijn er nog veel meer ideeën aan te dragen om je kind te stimuleren. Naast je kind meenemen naar andere omgevingen en met hem of haar in gesprek te zijn over van alles om je heen, kun je ook je kind voorlezen. Dat is immers ook een beetje als je kind meenemen naar een andere plek.
Het zal zijn woordenschat vergroten en de verbeelding zal worden gestimuleerd. En daarmee ook zijn vermogen om tot oplossingen te kunnen komen bij problemen. Bij jouw oudere kleuter zou je ook af en toe eens kunnen spelen met de letters. Welke letter herkent hij al? Een andere manier om de woordenschat te vergroten is het luisteren of maken van liedjes of rijmpjes!
Bouwen maar
Nog een idee, die we nog niet behandeld hebben, is bouwen. Bij bouwen wordt het praktisch denken aangesproken. Het mooiste is om te kiezen voor een ‘verzonnen gebouw’ of iets anders wat je kind dus zelf bedenkt en niet al kant-en-klaar wordt aangereikt.
Wat dat betreft is een doos met alleen maar de gewone LEGO-steentjes eigenlijk beter dan een doos met een bepaald thema. Daar kan hij immers niet echt zelf meer iets van maken, maar zal hij de gebruiksaanwijzing volgen. Natuurlijk is dat ook een bepaalde vaardigheid, maar het praktisch denken zal dan toch minder worden gestimuleerd.
Daarnaast is ze een gepassioneerde schrijfster, ze jongleert moeiteloos tussen de chaos van opgroeiende jongens en de serene wereld van woorden. Haar pen danst op het papier, gedreven door passie, en het favoriete onderwerp van deze woordkunstenaar? Ongetwijfeld: kinderen!
- Verwend gedrag kind (afleren) - 13 April 2025
- Tiener traktaties (voor groep 6 / 7 / 8) - 1 April 2025
- Weerbaarheidstrainingen voor kinderen - 29 March 2025
